Pandemia Sars Cov-2, nauczanie zdalne oraz spędzanie przez dzieci i młodzież dużej ilości czasu przed ekranem komputera, znacząco wpłynęła na rozwój zjawiska jakim jest uzależnienie od gier komputerowych. Co więcej, obecna sytuacja epidemiczna oraz brak możliwości realizowania swoich pasji i zainteresowań w wielu miejscach, spowodowała przeniesienie aktywności w świecie realnym, w świat wirtualny.
Dostępność gier komputerowych
Ponieważ gry komputerowe są dostępne na płytach CD/ DVD, stronach internetowych, portalach społecznościowych, czy telefonach komórkowych, korzystają z nich miliony ludzi na całym świecie.
Bardzo dużą grupę graczy stanowią dzieci i młodzież, w przypadku których gry stanowią bardzo fajną formę spędzenia wolnego czasu.
W przypadku gdy gry komputerowe są dobrze dobrane do wieku dziecka, mogą stanowić idealne źródło nauki i rozrywki. Niestety, bardzo często zdarza się, że wspomniane powyżej gry komputerowe, zawierają treści nie przeznaczone dla dzieci.
Wpływ przemocy w grach komputerowych na rozwój dzieci
Wszelkie treści nieprzeznaczone dla dzieci i młodzieży tj. przemoc, treści seksualne, zachowania przestępcze czy używanie narkotyków, prezentowane w grach komputerowych mają negatywne skutki dla rozwoju psychiki młodych osób.
Po pierwsze, powodują one u osób młodych zatarcie granicy między światem wirtualnym, a światem realnym i wywołują poczucie, że prezentowane schematy zachowań mogą być uznane za normę. Co więcej, naukowo udowodniono, że tego typu treści wyzwalają u dzieci i młodzieży nie tylko agresję, ale także powodują uczucie zobojętnienia i utratę wrażliwości na przemoc stosowaną wobec innych ludzi.
Jak rodzic może rozpoznać uzależnienie?
Coraz częściej zdarza się, że dzieci i młodzież wycofują się z realnego świata kontaktów społecznych z rodziną i przyjaciółmi i rezygnują z własnych obowiązków i zainteresowań na rzecz wirtualnego świata gier. Wycofanie z kontaktów społecznych może oznaczać całkowite poświęcenie przez dziecko czasu na granie w gry komputerowe lub w sieci, unikanie kontaktów ze znajomymi, w tym unikanie spotkań i niechęć do samodzielnego wychodzenia z domu,
Bardzo częstymi zjawiskami które można zaobserwować i z pewnością świadczą one o o uzależnieniu są: spadek zainteresowania nauką szkolną, zaniedbywanie codziennych obowiązków takich jak spanie czy jedzenie, granie w nocy i spanie w ciągu dnia, zaburzenia koncentracji, uwagi i pamięci, częste zmiany nastroju oraz konflikty z rodzicami i najbliższymi z powodu ograniczenia dostępu do komputera.
Ponieważ uzależnienie od gier komputerowych jest uzależnieniem behawioralnym, po zaprzestaniu grania w gry komputerowe, pojawiają się objawy abstynencyjne, takie jak nieprzyjemne uczucie, rozdrażnienie i niekontrolowana agresja.
Skutki uzależnienia
Chociaż uzależnienie od gier komputerowych może mieć wiele różnych innych skutków niepożądanych, najczęściej wymienianymi w rozmowie z rodzicami osób młodych, którzy zgłaszają się do mnie z problemem ich uzależnienia są:
- zaburzenia wzroku
- wady kręgosłupa w odcinku szyjnym lub piersiowym
- zwiotczenie mięśni
- anemia
- padaczka ekranowa wywołana przez intensywnie zmieniające się bodźce świetlne.
Dlaczego młodzież uzależnia się od gier komputerowych?
Młodzi ludzie, bardzo często uzależniają się od gier komputerowych ze względu na ich łatwą dostępność oraz atrakcyjną formę, gdyż większość z tych gier, dostępna jest w formie audio- wizualnej na wyciągnięcie ręki.
Aby zobrazować skalę problemu, posłużę się cytatem mojego młodego, 13sto-letniego pacjenta, Jacka:
''Podczas grania w gry, można pobić czyjś lub swój własny rekord i jednocześnie no wie Pani, strasznie adrenalina skacze. To jest duże napięcie, bo ja sam w końcu mogę o czymś decydować, mogę stworzyć własną postać, zadecydować kim będzie, jak ją ubiorę, jak będzie żyła i kiedy na przykład ją uśmiercę i skończę grę, żeby móc stworzyć nową postać. No wie Pani w Simsach to tak już jest. Wie Pani, muszę być dobry w graniu, żeby mnie koledzy nie wyśmiali, bo my bardzo dużo rozmawiamy na takim specjalnym do tego czacie." ( Jacek, 13lat).**
**-opisywany przypadek, jest realnym przypadkiem pacjenta, natomiast dane osobowe, zostały zmienione, na potrzeby artykułu.
Przypadek Jacka pokazuje prawdziwy powód grania w gry. Tak naprawdę, mechanizm uzależnienia wynika z posiadania poczucia kontroli, władzy, wpływu oraz budowania relacji w społeczności graczy. Tego typu zachowania dają prowizoryczne poczucie bycia akceptowanym, spełnionym i lubianym i w świecie wirtualnym pozwalają na wykreowanie swojego wizerunku, tożsamości i relacji społecznych w nowy sposób. Bardzo często zdarza się, że osoby nie lubiane i odtrącone przez środowisko szkolne, rekompensują sobie w ten sposób brak relacji koleżeńskich, w świecie realnym.
Jak zapobiec przed uzależnieniem dziecka lub osoby młodej?
Po pierwsze, bardzo ważne jest rozpoznanie i zauważenie w miarę wcześnie, problemu przez rodziców. Aby zapobiec uzależnieniu, bardzo fajną kwestią, którą doradzam rodzicom moich małych i nieco starszych pacjentów, jest wyznaczenie konkretnych dni, godzin i pory dnia, która będzie przeznaczona tylko na granie lub aktywność sieciową.
Bardzo fajnym zabiegiem jest zastąpienie gier komputerowych, grami planszowymi, czy zorganizowanie wspólnego rodzinnego seansu ulubionych filmów familijnych, wspólne czytanie książek lub zorganizowanie wycieczki rodzinnej w ciekawe miejsce.
Z jednej strony, może być to nagroda dla dziecka, ale również sposób oderwania od komputera.
Tym co zalecam również rodzicom, jest wprowadzenie kontroli rodzicielskiej oraz kontroli witryn sieciowych, w celu uniknięcia dostępu przez dziecko lub młodzież do treści niepożądanych i nieodpowiednich dla ich wieku.
Tym co jest szczególnie ważne w rozwoju dzieci i młodzieży, jest okazywanie im miłości przez rodziców i osoby najbliższe każdego dnia. Jeśli dostaną jej sporą dawkę, nie będę poszukiwały w sieci sposobu na podbudowanie własnej samooceny.
Rodzicu, jeśli jest Ciebie w życiu dziecka, zbyt mało, przemyśl moje słowa i bądź bardziej, kochaj silniej, rozmawiaj ze swoim dzieckiem i towarzysz mu w jego działaniach. :)
/fot. Ośrodek Terapii Uzależnień NEFO/
